Przelewice

Warto zobaczyć

Informacje ogólne o Gminie Przelewice

Gmina wiejska, enklawa czystego środowiska naturalnego, położona w południowo-zachodniej części województwa zachodniopomorskiego na obszarze 162,20 km wokół Jeziora Płoń w Dolinie rzeki Płoni. Rozciąga się na terenie dwóch krain geograficznych: Równiny Pyrzycko-Stargardzkiej i Pojezierza Myśliborskiego. Gmina jest objęta dyrektywą jako Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków PLB 320005 „Jezioro Miedwie i okolice” oraz obszar chronionej przyrody Europejskiej Sieci Natura 2000. Swój niepowtarzalny charakter zawdzięcza urokliwemu Ogrodowi Dendrologicznemu, a także bogactwu w zabytki sakralne, dwory i dworki z parkami przypałacowymi wraz z zabudową folwarczną. Wielu turystów i gości na nasze tereny przyciąga Ogród, który jest jednym z najstarszych i najpiękniejszych obiektów przyrodniczych województwa zachodniopomorskiego.

W pobliżu Ogrodu znajduje się zabudowa folwarku i zabytkowy dwór. Budynki te przeznaczone są dla przyszłych inwestorów. Koncepcja zagospodarowania przewiduje utworzenie tu hoteli, schronisk młodzieżowych, punktów gastronomicznych, muzeum historii rolnictwa województwa zachodniopomorskiego wraz z izbami rzemiosła tradycyjnego i przedsiębiorczości oraz miejscem do wytwarzania naturalnych produktów pochodzenia roślinnego, zwierzęcego, rękodzieła itp. Dużą atrakcją dla turystów jest oranżeria z roślinnością śródziemnomorską.

Pałac ze swoimi pięknymi wnętrzami, oranżeria, a także taras pałacu są doskonałym miejscem do prezentacji rożnych gatunków muzyki i sztuki. Dodatkowo świetnym miejscem do organizowania wieczorów poezji czy innych wydarzeń kulturalnych jest Gminne Centrum Kultury w Przelewicach. Warta odwiedzenia jet także sala sportowa w Przelewicach. Można tu rozwijać swoje zainteresowania sportowe w różnych dyscyplinach sportowych, a także poprawiać kondycję na siłowni i w sali ćwiczeń korekcyjnych.

Każdy, kto zechce tutaj przyjechać będzie mógł podziwiać krajobraz i piękno natury, korzystając z jej różnych dóbr.

Zapraszamy – to idealne miejsce dla osób szukających spokojnego wypoczynku i kontaktu z przyrodą !

INFORMACJE PRAKTYCZNE:

informacja turystyczna:

Ogrody Przelewice - Zachodniopomorskie Centrum Kultury Obszarów Wiejskich i Edukacji Ekologicznej

Przelewice nr 17, 74-210 Przelewice, tel. +48 91 564 30 80

restauracje

Restauracja „Magnolia” w Przelewicach; 74-210 Przelewice,
tel. 91/564 34 72 lub 91/3972 680

www.restauracja-przelewice.pl

Dom Weselny "Gracja" w Żukowie, 73-115 Dolice

tel. 665-664-513 http://www.domweselny-gracja.pl

Kawiarnie

Ogrody Przelewice - Zachodniopomorskie Centrum Kultury Obszarów Wiejskich i Edukacji Ekologicznej, 74-210 Przelewice, tel. 91 564 30 80

noclegi

Ogrody Przelewice - Zachodniopomorskie Centrum Kultury Obszarów Wiejskich i Edukacji Ekologicznej

74-210 Przelewice - 25 miejsc noclegowych w Pałacu i 20 w Schronisku przy Ogrodzie.

info@ogrodprzelewice.pl www.ogrodprzelewice.pl, tel. +48 91 564 30 80

Dom Weselny "Gracja" w Żukowie, 73-115 Dolice

tel. 693 953 054

http://www.domweselny-gracja.pl

- 64 miejsca noclegowe

Rozrywki rekreacyjno-sportowe

Ogród Dendrologiczny w Przelewicach, tel. +48 91 564 30 80
Oranżeria przy Ogrodzie w Przelewicach, tel. +48 91 564 30 80
Jezioro Płoń
Szlaki piesze i rowerowe
Sala sportowa w Przelewicach, tel. +48 91 564 31 60
Boisko wielofunkcyjne "ORLIK" w Żukowie
Trasy Nordic Walking w Przelewicach

ZASOBY PRZYRODNICZE:

parki

Ogród Dendrologiczny w Przelewicach z XIX w. o łącznej pow. 45 ha, w tym obecny Ogród o pow. 30 ha - zielona wyspa egzotycznych drzew i krzewów - położony jest w centralnej części Gminy Przelewice.

Pierwsze założenie parkowe powstało w 1814 r.. August Heinrich Borgstete zbudował wówczas pałac, a za pałacem założył angielski park krajobrazowy. Wśród nasadzeń dominowały gatunki rodzime. Do czasów obecnych zachowały się z tego okresu piękne pomnikowe okazy buków, lip, jesionów, a wśród gatunków obcych: platan, sosny wejmutki, żywotnik zachodni, miłorząb dwuklapowy. Dumą Ogrodu jest dawidia chińska. Ze względu na piękne kwiatostany, otoczone białymi płatkowatymi podsadkami, zyskała sobie miano drzewa chusteczkowego lub gołębiego.

Całkowita przebudowa parku nastąpiła w latach 1933-38, kiedy właścicielem Przelewic był członek Niemieckiego Towarzystwa Dendrologicznego Conrad von Borsig. Na jego zlecenie i przy jego udziale powstała nowa, zachowana do dziś kompozycja Ogrodu. Na terenie Ogrodu rosną niemal wszystkie chronione w Polsce gatunki drzew i krzewów oraz około 800 gatunków i odmian drzew i krzewów sprowadzonych z Japonii, Chin, Korei, Ameryki Północnej i Południowej Europy. Więcej o historii Ogrodu znajdziecie Państwo >> TUTAJ

Ogrody Przelewice - Zachodniopomorskie Centrum Kultury Obszarów Wiejskich i Edukacji Ekologicznej oferuje swoim gościom: zwiedzanie 30 ha zabytkowego Ogrodu w stylu angielskim, sprzedaż drzew i krzewów produkowanych na bazie własnej kolekcji, prowadzenie prac badawczych i analiz w laboratoriach, odrestaurowany pałac z salami konferencyjno-szkoleniowymi i biblioteką, kawiarnię pałacową, pokoje noclegowe oraz inne atrakcje.

W latach wcześniejszych odbywały się tu niedzielne koncerty „Cztery Pory Ogrodu”, podczas których można było posłuchać wspaniałej muzyki w Ogrodzie, której towarzyszyły śpiew ptaków, piękna przyroda i przechadzające się po tarasie pawie. . Koncerty otrzymały nominację w kategorii „Produkt Turystyczny” w Konkursie Gospodarczym Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego 2007.

Oranżeria przy Ogrodzie Dendrologicznym w Przelewicach - 12 kwietnia 2011 r. dokonano uroczystego otwarcia oranżerii. Jej wnętrze nie tylko zostało wyremontowane, ale również wyposażone w roślinność śródziemnomorską głównie w celu lepszego wykorzystania potencjału turystycznego. W nowo urządzonej oranżerii znajduje się ponad 200 odmian roślin śródziemnomorskich, a także elementy małej architektury. Plan powstania na terenie folwarku oranżerii narodził się w 2005 r., a w 2006 została opracowana dokumentacja na szatę roślinną wraz z budową niezbędnej infrastruktury. Jednak dopiero w 2010 r. Gminie udało się pozyskać unijne dofinansowanie z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich „Odnowa i rozwój wsi”. Całość inwestycji kosztowała 624 tys. zł., w tym udział Gminy wyniósł 270 tys. zł.

W nowo wyposażonej oranżerii przy akompaniamencie ptaków podziwiać można rośliny typowe dla klimatu śródziemnomorskiego. Pod szklanym dachem zgromadzono wiele ciekawostek botanicznych, takich jak: pistacje, akanty, wawrzyny, zimozielone dęby a także przepiękne, owocujące oliwki. Zachwyci nas kamelia, granat, pinia i inne sosny. Cała przestrzeń została podzielona na części, w których starano się odtworzyć krajobrazy typowe dla rejonu Morza Śródziemnego. Mamy tu fragment gaju oliwnego, pejzażu toskańskiego, włoskiej ulicy, ogrodu warzywnego i ziołowego, oczko wodne i obsadzone różami gazebo.

Płońsko - Park w zespole dworsko – pałacowym z II połowy XIX wieku. Z dawnego założenia parkowego zachowało się częściowo rozplanowanie zieleni na dziedzińcu gospodarczym i przy podjeździe do dworu oraz aleja grabowa. Zrąb drzewostanu parku stanowią stare drzewa rodzime (lipy, buki, dęby, klony, modrzewie, jawory). Część drzew to okazy o wymiarach pomnikowych. Łącznie stwierdzono na terenie parku 41 gatunków drzew i krzewów. Do nielicznych okazałych przedstawicieli gatunków obcych należy sosna wejmutka.

Laskowo – park pałacowy z I połowy XIX w. – jest to park o charakterze romantycznym założony ok. 1850 r. Zachowały się układy alei: od zachodu lipowa, od płn. kasztanowcowa. Wnętrze zajmują luźno rozmieszczone okazy starych drzew rodzimych (cisy, dęby, graby, buki, jesiony). Gatunki egzotyczne reprezentują m.in. miłorząb dwuklapowy, dąb szypułkowy odm. stożkowa i platan klonolistny.

Kłodzino – park dworski, znajduje się w centrum wsi wokół dawnego pałacu. Bogata w stosunku do wielkości obiektu, kolekcja drzew i krzewów egzotycznych oraz odmiany gatunków rodzimych m.in.: jodła kaukaska, kokornak wielkolistny, cyprysik Lawsona, cyprysik groszkowy, leszczyna turecka, platan klonolistny, szupin japoński.

Ścieżka dydaktyczna pn. „PSZCZELARSTWO DAWNIEJ I DZIŚ”

Gospodarzami ścieżki są Państwo Ewa i Olgierd Kustoszowie, posiadający wieloletnie doświadczenie w dziedzinie pszczelarstwa. Dnia 14 czerwca 2015 r. dokonano uroczystego otwarcia skansenu. Ścieżka tradycji pszczelarskiej powstała poprzez realizację projektu współfinansowanego z PO „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013” w ramach środka 4.1 „Rozwój obszarów zależnych od rybactwa”. Koszt całkowity projektu wyniósł: 137546 zł, kwota dofinansowania 115601 zł, z tego 86701 zł współfinansowane było przez UE ze środków Europejskiego Funduszu Rybackiego. Realizacja projektu rozpoczęła się w kwietniu 2014 r., zaś zakończyła w styczniu 2015 r. Więcej szczegółów >>TUTAJ

obszary chronionego krajobrazu

rezerwaty

Gmina Przelewice jest objęta dyrektywą jako Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków PLB 320005 "Jezioro Miedwie i okolice" oraz obszar chronionej przyrody Europejskiej Sieci Natura 2000. Jezioro Miedwie i okolice, obejmujące obszar 15.782,00 ha położony w województwie zachodniopomorskim na terenie gmin: Stare Czarnowo (2.065,40 ha), Bielice (809,30 ha), Przelewice (2.491,20 ha), Pyrzyce (5.340,60 ha), Warnice (2.063,70 ha), Kobylanka (365,60 ha) i Stargard Szczeciński (2.646,20 ha);

pomniki przyrody

Znajduje się tu wiele dobrze zachowanych alei i szpalerów drzew przy szlakach komunikacyjnych. Tworzą je ,,szlachetne’’ gatunki drzew rodzimych m.in. jesiony, dęby, lipy, klony, kasztanowce.

Cis pospolity, Przelewice, na terenie Ogrodu Botanicznego, występujący w grupie.
Dąb szypułkowy, Wołdowo, Leśnictwo Płońsko.
Trzy grupy drzew z gatunku kasztan jadalny (Castanea sativa Mill) – liczba drzew 11 szt. o obwodzie pnia w cm: jedna grupa - 215, 182, druga grupa - 220, 160, 180, trzecia grupa - 210, 60, 180, 60, 60, 120, wysokość drzew około 9 m, na terenie działki nr 489 obręb Jesionowo – pas drogi powiatowej nr 1579Z Kłodzino – Topolinek – Jesionowo.
Aleja kasztanowcowa Przelewice –Ślazowo objęta jest opieką Konserwatora Zabytków.
Cmentarz w Kosinie – w osi cmentarza aleja lipowa.
Aleja topolowo-jesionowa - z Kluk do skrzyżowania z drogą Lubiatowo – Pyrzyce.
Aleja klonów, jaworów, dębów - Laskowo – Płońsko.
Aleja jesionowa - Przywodzie – Płońsko.
Aleja jesionowa i jaworowa, we wsi Kłodzino aleja kasztanowców za Kłodzinem aleja starych czereśni - Płońsko – Rosiny – Kłodzino – Przelewice.
Aleja kasztanowców - Lubiatowo – Żuków, do skrzyżowania z dawną drogą do Żukowa.
Aleje: klony, jawory i kasztanowce - Ukiernica – Żuków – Karsko – Przywodzie oraz za Karskiem dęby i lipy.

WODY

Przez obszar gminy Przelewice przebiegają działy wodne zlewni cząstkowych dopływów Odry: Myśli, Płoni Małej Iny. Największym obszarem zlewniowym jest zlewnia Płoni. Wody powierzchniowe zajmują 987 ha, co stanowi 6 % całej powierzchni gminy. Gmina Przelewice cechuje się wysokim wskaźnikiem jeziorności, wynoszącym 5,1 %.

Jezioro Płoń – największym zbiornikiem wodnym jest rynnowe jezioro Płoń o powierzchni akwenu 790,7 ha, długości linii brzegowej 15.270 m i średniej głębokości – 2,8 m. Brzegi jeziora są na ogół trudno dostępne. Pozostałe akweny są jeziorami niewielkimi, typu wytopiskowego. Cała zlewnia Płoni na obszarze gminy znajduje się w granicach strefy ochrony pośredniej ujęcia wód powierzchniowych Jeziora Miedwie.

Rzeka Płonia - jest prawobrzeżnym dopływem Odry o długości 74,3 km. W części wschodniej obszaru gminy Płonia jest rzeką graniczną oddzielającą gminę Przelewice od gminy Barlinek.

Stawy hodowlane w Przelewicach i dolina strumienia na północ od Ogrodu Dendrologicznego Jest to korytarz ekologiczny łączący Ogród z doliną Płoni z miejscem występowania i rozrodu cennych, chronionych gatunków zwierząt.

Stawy Rybne Przelewice

Stawy Rybne położone są w miejscowości Przelewice w bezpośrednim sąsiedztwie z przelewickim Ogrodem Dendrologicznym. Historia obiektu sięga okresu przed II Wojną Światową, co potwierdzają dostępne mapy historyczne. Na ich podstawie można wnioskować, że w obrębie obecnego obiektu funkcjonował młyn. W latach 90 obiekt ten został przejęty przez Gminę Przelewice. Wówczas funkcjonował jak łowisko i był wydzierżawiany różnym użytkownikom. Od września 2017 r. Stawy Rybne są w dzierżawie firmy F.B.H.U. Modehpolmo sp. z o.o. Od tego momentu przeprowadzono wiele prac poprawiających jego stan techniczny, w tym m.in. rekultywacja dna stawowego, czyszczenie i konserwacja rowów, remont budynku socjalno-gospodarczego. Wraz z końcem 2017 r. firma uzyskała pozwolenie wodnoprawne do hodowli karpia oraz innych cennych gatunków tj. lin, szczupak. W skład obiektu wchodzi 7 stawów produkcyjnych i 1 magazyn. Produkcję stawową firma zamierza rozpocząć wiosną obecnego roku.

TRASY TURYSTYCZNE

Szlak „Barlinecki” (ZMY-102c)

Długość: 43.80 km

Trasa szlaku: Przelewice - Topolinek - Laskowo - Równo - Niepołcko - Żydowo - Młyn Papiernia - Barlinek - Krzynka - Leśnictwo Okno - Leśnictwo Moczydło - Lipy

Oznakowany kolorem czerwonym

Przelewice – (0,0km) duża wieś, siedziba Urzędu Gminy. Stara osada o zachowanym kształcie typu owalnicy (wymieniona już w 1170 r.). Od 1821 r. rezydencja Marii Malwiny Arndt. Społeczność zamieszkująca wieś Przelewice to konglomerat ludności napływowej z powojennej akcji przesiedleńczej ludności z wielu stron Polski. Wieś leży przy drodze powiatowej nr 1778Z łączącej się z drogą wojewódzką nr 122 w kierunku Pyrzyc. Zabytki: kościół z końca XIII w. (przebudowywany, z dobudowaną w XVIII w. drewnianą wieżą, wyposażenie renesansowe i barokowe), pałac neoklasycystyczny budowany po 1821 r. (aktualnie mieści się w nim Botaniczne Centrum Badawczo-Wdrożeniowe), zabudowania folwarczne z dworem z XIX w. Główną atrakcją krajoznawczo-przyrodniczą jest Ogród Dendrologiczny (utworzony w latach 1933 – 38) wraz z odrestaurowanym zabytkowym pałacem – jeden z najcenniejszych i najpiękniejszych obiektów przyrodniczych województwa zachodniopomorskiego, wyspa zieleni i kwiatów z licznymi roślinami egzotycznymi, ogrodem japońskim, kolekcją rododendronów i azalii, Doliną Pięciu Źródeł i Aleją Róż - możliwość zwiedzania indywidualnie i grupowo. Rocznie Ogród odwiedza ponad 60 tys. osób, a w 2000 roku uznany został za najlepiej utrzymany ogród zabytkowy w Polsce. W 2006 r.oku zakończony został remont zabytkowego XIX wiecznego pałacu, w którym mieści się Botaniczne Centrum Badawczo Wdrożeniowe w Przelewicach. Głównym celem działania BCBW jest prowadzenie badań naukowych nad fauną i florą. Centrum oferuje m.in. nowocześnie wyposażone sale konferencyjne i szkoleniowe, powierzchnie wystawiennicze, bazę noclegową, czytelnię z biblioteką, pomieszczenia do badań naukowych oraz inne atrakcje turystyczne w zależności od indywidualnych zgłoszeń.

Laskowo - (8,40 km) wieś, wymieniona w 1236 r. (własność cystersów z Kołbacza). Kościół wczesnogotycki z końca XIII w. (przebud. w XIX w., drewniana dzwonnica), ruiny pałacu z końca XIX w. (1842 r.), park podworski z 1 połowy XIX w. z pomnikowym drzewostanem (aleja lipowa). Sklep.

Przebieg trasy:

Wyruszamy z Przelewic, wsi w której znajduje się Ogród Dendrologiczny z pięknym pałacem. Dalej szlak wiedzie przez Dolinę Płoni i Barlinek do Lip, gdzie znajduje się Leśna Stacja Dydaktyczna Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego. Po drodze odwiedzimy wieś Laskowo, w której znajduje się kościół wczesnogotycki z końca XIII w. (przebudowany w XIX w.) z drewnianą dzwonnicą, ruiny pałacu z drugiego końca XIX w., park podworski z pierwszej połowy XIX w. z pomnikowym drzewostanem (aleja lipowa). We wsi Równo zobaczymy dwór z XIX w. z niewielkim parkiem, ruiny kościoła z XVIII w. W Równie drogą na wschód (w odległości około 300 m) można dojechać do rezerwatu „Skalisty Jar Libberta” (unikatowe skały wapienne, zlepieńce piaskowców, głazy narzutowe). Kolejna wieś na szlaku to Laskówko. W tej niewielkiej wsi mieści się dwór z XIX w. W osadzie Niepołcko założonej przez cystersów około 1200 r. znajduje się dwór o konstrukcji tyglowej z XIX w., obok niego park podworski z XIX w. z drzewami pomnikowymi. Odnajdziemy tu również ruiny ryglowego kościoła z XVIII w. Dalej na szlaku znajduje się wieś Żydowo z domami ryglowymi z X1X/XX w. Z Żydowa dojedziemy do Barlinka. W tej miejscowości znajduje się wiele atrakcji i miejsc godnych zobaczenia, m.in. zabytki: fragmenty murów obronnych z XIV w., kościół p.w. Niepokalanego Serca NMP z XIV/XV w. przebudowany w XIX w. z wieżą z 1852 r. o wys. 52m, zabytkowe domy z XVIII i XIX w. w rynku (jeden o konstrukcji ryglowej), kościół pw. św. Bonifacego z 1923 r. zwany „polskim”, dawny młyn wodny zbudowany w 1733 r., Muzeum Regionalne (w tzw. „Domu Gutenberga” - obudowany w XIX w.). Z Barlinka kierujemy się do Leśnictwa Okno i osady Okno nad jeziorem Okunie (wschodni brzeg). Odnajdziemy tu pomnik przyrody – dąb, a nad jeziorem pole biwakowe. W Leśnictwie Moczydło możemy uzyskać informacje o Rezerwacie "Markowe Błota". Szlak kończy swój bieg we wsi Lipy - kąpielisko nad jeziorem Lubieszewko.

Więcej szczegółów na stronie: http://www.pomorskikrajobrazrzeczny.pl/app/index.php/tour/show/id/160

Szlak „Zachodni” (ZMY-103n)

Kolor szlaku: szlak niebieski
Trasa szlaku: Przelewice- Barlinek
Długość: 38,40 km
Nawierzchnia szlaku:

Szlak „Zachodni po opuszczeniu Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego wprowadza turystów na trasę o niewielkim pofałdowaniu przez miejscowości położone nad jeziorami polodowcowymi z przeszłością historyczną.

Przelewice – (0,0 km) duża wieś, siedziba Urzędu Gminy. Stara osada o zachowanym kształcie typu owalnicy (wymieniona już w 1170 r.). Od 1821 r. rezydencja Marii Malwiny Arndt. Społeczność zamieszkująca wieś Przelewice to konglomerat ludności napływowej z powojennej akcji przesiedleńczej ludności z wielu stron Polski. Wieś leży przy drodze powiatowej nr 1778Z łączącej się z drogą wojewódzką nr 122 w kierunku Pyrzyc. Zabytki: kościół z końca XIII w. (przebudowywany, z dobudowaną w XVIII w. drewnianą wieżą, wyposażenie renesansowe i barokowe), pałac neoklasycystyczny budowany po 1821 r. (aktualnie mieści się w nim Botaniczne Centrum Badawczo-Wdrożeniowe), zabudowania folwarczne z dworem z XIX w. Główną atrakcją krajoznawczo-przyrodniczą jest Ogród Dendrologiczny (utworzony w latach 1933 – 38) wraz z odrestaurowanym zabytkowym pałacem – jeden z najcenniejszych i najpiękniejszych obiektów przyrodniczych województwa zachodniopomorskiego, wyspa zieleni i kwiatów z licznymi roślinami egzotycznymi, ogrodem japońskim, kolekcją rododendronów i azalii, Doliną Pięciu Źródeł i Aleją Róż - możliwość zwiedzania indywidualnie i grupowo. Rocznie Ogród odwiedza ponad 60 tys. osób, a w 2000 roku uznany został za najlepiej utrzymany ogród zabytkowy w Polsce. W 2006 r.oku zakończony został remont zabytkowego XIX wiecznego pałacu, w którym mieści się Botaniczne Centrum Badawczo Wdrożeniowe w Przelewicach. Głównym celem działania BCBW jest prowadzenie badań naukowych nad fauną i florą. Centrum oferuje m.in. nowocześnie wyposażone sale konferencyjne i szkoleniowe, powierzchnie wystawiennicze, bazę noclegową, czytelnię z biblioteką, pomieszczenia do badań naukowych oraz inne atrakcje turystyczne w zależności od indywidualnych zgłoszeń.

Więcej szczegółów na stronie: http://www.pomorskikrajobrazrzeczny.pl/app/index.php/tour/show/id/158

Szlak turystyczny (ZP-1106-c)

Kolor szlaku: czerwony

Trasa szlaku: Przelewice PKS (0,00)- Pyrzyce PKP (14,30 km).
Długość: 14,30 km
Nawierzchnia szlaku:
Początek szlaku wieś Przelewice. Brzesko – cenne zabytki: Kościół, gdzie mieści się Sanktuarium Maryjne, zbudowany na przełomie XII i XIII w., z ciosanego granitu i nieobrobionych głazów, wolno stojącą wieża z kamienia polnego pochodzi z 1817 r.

Szlak turystyczny: Trasa nr 1 szlak niebieski „Dolina rzeki Płonia”
Kolor szlaku: niebieski

Trasa szlaku: Pyrzyce (0,00)- Przelewice (45,00 km).
Długość: 45,00km

Nawierzchnia szlaku:
Trasa długości ok.45 km przebiega przez gminę Pyrzyce i Przelewice. Nocleg - Dom pielgrzyma w Brzesku; możliwość przygotowania posiłków. Brzesko(start) - Kosin -Kluki - Oćwieka - Lubiatowo – (droga z płyt jombo) w kierunku - Żuków - Karsko - dalej droga asfaltowa w kierunku Przywodzia, po przejechaniu ok. 4 km skręt w lewo na polną drogę a następnie prowadząc rowery docieramy do miejsca, gdzie znajdują się groby megalityczne z okresu 2500 lat p.n.e. – Przywodzie - Warszyn - Gardziec - Płońsko - Rosiny - Kłodzino - Przelewice - jedziemy znakowanym szlakiem czerwonym w kierunku - Brzesko (meta) ok. 45,00 km.

Trasa - Rzeka Płonia

Płonia - 74,3 km
Źródła Płoni znajdują się obok Barlinka, na terenie Parku Kulturalno-Krajobrazowego „Dolina Płoni”.

PŁONIA
Źródła Płoni znajdują się obok Barlinka, na terenie Parku Kulturalno-Krajobrazowego „Dolina Płoni”. Zmienia kierunek z północnego na północno – zachodni. Na Równinie Pyrzycko-Stargardzkiej przepływa przez jezioro Płoń, a następnie przez południową część jeziora Miedwie i małe jezioro Żelewko. Dalej pokonuje Puszczę Bukową i Równinę Goleniowską. Jest rzeką czystą, łatwo w jej przezroczystych wodach zobaczyć pływające ryby. Uchodzi do jeziora Dąbie w Szczecinie-Dąbiu.
Do kajakarstwa nadaje się 65 km rzeki Płoni od Niepołcka. Na trasie spływu nie znajdziemy zbyt wiele miejsc do biwakowania, szczególnie dla większych grup. Charakter rzeki nie pozwala też na organizację zbyt dużych spływów. W górnym biegu trzeba zachować ostrożność ze względu na pozostałości młynów. Na przepłynięcie całości należy przeznaczyć sześć dni; bardziej wprawni mogą ten sam dystans pokonać w trzy. Oprócz Morzyczyna i Wierzchlądu nad rzeką nie ma żadnej bazy dla turystów wodnych. Płynąc Płonią należy się zatrzymać w Kołbaczu i obejrzeć zabytkowe budowle cystersów.
Więcej szczegółów na stronie: http://www.pomorskikrajobrazrzeczny.pl/app/index.php/tour/show/id/266

Trasy piesze Nordic Walking

1 trasa "TYSIĄCA BARW" (pętlowa)- w Ogrodzie Dendrologicznym – o długości 3,7 km,
2 trasa „STRZAŁA” (wahadłowa) - Przelewice (start przy parkingu Ogrodu Dendrologicznego) - Kłodzino – o długości 2,6 km,
3 trasa „POLNE KRAJOBRAZY” (wahadłowa) - Przelewice (start przy parkingu Ogrodu Dendrologicznego) - Kluki – o długości 4,7 km.

Łącznie długość w/w tras wynosi 11,0 km (nie licząc powrotów na trasach wahadłowych).

WINNICA EMILA

Emil Szeląg tel. 506 570 800, e-mail: emilszelag@wp.pl

Winnica Emila – to pierwsza winnica, która powstała na terenie naszej gminy i znajduje się w Żukowie. Nasadzeń dokonano w 2019 r. na powierzchni 0,25 ha. Dziś uprawianych jest ponad 800 krzewów winorośli dwóch odmian Solaris i Rondo. W projekt winnicy zaangażowana jest cała rodzina.

Właścicielami winnicy są Emil i Sylwia Szeląg, którzy przeprowadzili się ze Szczecina do Żukowa. Pan Emil swoją pasję rozpoczął w 2009 r. w północnej dzielnicy Szczecina - Skolwinie. Uprawiał tam 40 krzewów odmiany Rondo i robił około 100 l czerwonego wina. W 2018 r. rozpoczął współpracę z proboszczem Arturem Rasmusem i na terenie skolwińskiej plebanii powstała winnica. Uprawianych jest tam 100 krzewów odmiany Solaris.

Założenie plantacji w Żukowie to ziszczenie marzeń o powiększeniu winnicy. W 2023 r. planowana jest pierwsza sprzedaż wina z możliwością degustacji i zwiedzania winnicy. Więcej informacji można uzyskać na Fanpage'u Facebook wpisując ”Winnica Emila”.

DZIEDZICTWO KULTUROWE

Zabytki

Na terenie gminy Przelewice występują liczne obiekty objęte ochroną konserwatorską: Są to m.in. obiekty sakralne, publiczne, budynki mieszkalne i gospodarcze.

Obiekty o wartościach zabytkowych występujące na terenie Gminy:

Kościół zabytkowy pw. M.B. Różańcowej w Gardźcu – zbudowany z kamienia w ok. 1600 r.
Kościół zabytkowy pw. św. Floriana w Jesionowie – powstał w XIII w. i zalicza się do granitowych kościołów salowych bez prezbiterium.
Kościół zabytkowy pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Klukach - wzniesiony został w końcu XV w., jako kościół salowy o ścianach z kamienia narzutowego, a w 1889r. gruntownie odnowiony i przebudowany.
Kościół zabytkowy pw. św. Antoniego z Padwy w Kłodzinie –powstał w drugiej połowie XIIIw. Wieża obecna zbudowana w późnym średniowieczu.
Kościół zabytkowy pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Laskowie - wczesnogotycki z końca XIII w. i zalicza się do typowych granitowych budowli salowych, bez prezbiterium i wieży (przebud. w XIX w. drewniana dzwonnica), otoczony murem kamiennym z gotycką bramą, umieszczoną w jego południowym odcinku.
Kościół zabytkowy pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Lubiatowie- świątynię wzniesiono z kamienia polnego w stylu późnogotyckim na przełomie XV i XVI w. Ozdobą kościoła jest epitafium przedstawiające Ludeka III i jego syna Kurda Ludwika. Ludek stoi opancerzony, w prawej ręce trzyma hetmańską buławę, w lewej miecz, a u jego stóp hełm. Pod koniec wojny kościół został zniszczony, a odbudowano go dopiero w 1976 r.
Kościół zabytkowy pw. Matki Bożej Królowej Polski w Przelewicach – zbudowany z kamienia narzutowego w drugiej połowie XIII w. (przebudowywany, z dobudowaną w XVIII w. drewnianą wieżą, wyposażenie renesansowe i barokowe).
Kościół zabytkowy pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Przywodziu - jest to świątynia salowa, późnogotycka powstała na przełomie XIV i XV wieku. Na szczególną uwagę zasługuje drewniany strop polichromowany z licznymi biblijnymi cytatami w jęz. niemieckim.
Kościół zabytkowy pw. św. Michała Archanioła w Rosinach – jest charakterystycznym przykładem budowli XIII-wiecznej o typowym układzie przestrzennym.
Kościół zabytkowy w Żukowie - późnogotycka świątynia powstała pod koniec XV w. z kamienia narzutowego. Pierwotnie była to świątynia katolicka, a dopiero w 1534 r. przejęli ją ewangelicy i uczynili centrum parafii ewangelickiej aż do 1945r.
Pałac zabytkowy w Przelewicach – z XIX w., odrestaurowany i oddany do użytku w 2006 r., położony w Ogrodzie Dendrologicznym w Przelewicach. W pobliżu zabudowania folwarku oraz zabytkowy dwór.
Pałac zabytkowy w Karsku – obiekt zabytkowy w stylu neogotyckim, położony w kompleksie zabudowań folwarcznych. Wybudowany przez rodzinę V.Schöning pod koniec XIX w.
Pałac zabytkowy w Kłodzinie – obiekt wzniesiony na przełomie IX/XX w. w stylu eklektycznym z dominacją elementów późnobarkowych.
Pałac zabytkowy w Laskowie –obiekt położony w centrum wsi, wzniesiony na początku drugiej połowy XIX w. w stylu neorenesansowym.
Pałac zabytkowy w Lubiatowie –obiekt w zespole pałacowo-parkowym, w stylu neogotyckim o uproszczonych formach, wybudowany w drugiej połowie XIX w. z narożną wieżą o neogotyckiej dekoracji.
Pałac zabytkowy w Żukowie – w stylu neogotyckim, wzniesiony na początku drugiej połowy XIX w. przez szlachecki ród Schöningów.
Dwór w Klukach - neoklasycystyczny dwór, budynek parterowy z poddaszem użytkowym.
Dwór zabytkowy w Płońsku– obiekt położony w zespole dworsko – parkowym oraz w pobliżu zabudowań folwarcznych.
Dwór zabytkowy w Przelewicach – zabytkowy dwór wzniesiony został na początku XIX w., położony w otoczeniu zabudowań folwarcznych i bezpośrednim sąsiedztwie Ogrodu Dendrologicznego.
Gołębnik w Lubiatowie – obiekt zabytkowy położony w zespole folwarcznym i w pobliżu zabytkowego pałacu oraz zabudowań mieszkalnych.
Groby megalityczne w obrębie Karsko (pochodzą z okresu 2500 lat p.n.e).
Płyta pomnikowa poległych żołnierzy z Laskowa.
Ruiny kościoła w Płońsku wzniesionego z kamienia i cegły w XV wieku. Świątynia wpisana jest do rejestru zabytków pod nr 461/63.

OPIS OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH:

Zabudowa folwarku przy Ogrodzie Dendrologicznym w Przelewicach

Oficyna, 1880

W czasie PGR biura i mieszkania służbowe. Obecnie biura firmy „ROLMIX” i mieszkania służbowe.

Stodoła, 1910

Użytkowana jako stodoła do 22 września 1997 roku. Po pożarze w tym dniu zachowały się tylko mury. W roku 2006 odbudowana jako oranżeria.

Stodoła, 1911

Po II wojnie światowej przebudowana na chlewnię a następnie na mieszalnię pasz. Od roku 1996 magazyn i garaż. W planach hala targowa.

Kuźnia i stelmacharnia, 1912

Po II Wojnie Światowej kolejno kuźnia ze stolarnią, garaż i wylęgarnia kurcząt. W 1998 roku przebudowana na biura Ogrodu Dendrologicznego. W latach 1999-2000 dokończona przebudowa budynku na Centrum Edukacji Przyrodniczej. Obecnie Schronisko Ogrodowe.

Stajnia wyjazdowa z wozownią, 1910

W PGR: Jałownik a następnie chlewnia. Po 1990 roku- magazyny. Planuje się przywrócenie funkcji stajni i wozowni.

Obora, 1912
Użytkowana jako obora na 400-450 sztuk bydła do 1999 roku. Planowana adaptacja na Muzeum Historii Rolnictwa Pomorza Zachodniego.

Spichlerz, 1912

Od chwili budowy nieprzerwanie służył do magazynowania zbóż na cele spożywcze, oraz materiału siewnego. W przyszłości przewidziana adaptacja na hotel z restauracją.

Gorzelnia, 1912

Pierwsza gorzelnia w tym miejscu powstała w I połowie XIX w. Produkcja spirytusu prowadzona była w czasach PGR i jest kontynuowana obecnie.

Mleczarnia, 1820

Funkcjonowała jako mleczarnia do 1945 roku. W czasach PGR budynek wykorzystywano jako magazyn. Planowana adaptacja na hotel z restauracją.

Zabytkowe kościoły na terenie gminy:

Kościół pw. św. Floriana w Jesionowie (XIII wiek)

Kościół w Jesionowie pochodzi z XIII wieku. Jest kościołem patronalnym strażaków. Stara romańska świątynia z kostki granitowej na rzucie prostokąta, bez prezbiterium.

Historia budowy i architektura:
W 1872 r. zakończyła się gruntowna przebudowa kościoła i dobudowa wieży z cegły od strony zachodniej. Z pierwotnej budowli zachował się jedynie, w ścianie południowej, portal ostrołukowy z głęboko osadzonymi wspornikami.
Kościół do czasu zakończenia II wojny światowej służył protestantom, a po wojnie, ze względu na istnienie drugiego kościoła katolickiego we wsi Jesionowo, był przez wiele lat nieczynny. Całkowitemu zniszczeniu uległo wyposażenie świątyni. Pozostały jedynie organy, które znajdują się w kościele parafialnym w Jesionowie. W latach 90-tych XX wieku, po części odtworzono wnętrze kościoła wraz z sufitową polichromią malarstwa ściennego z końca XIX wieku, a ze znalezionych w kościele granitowych głazów postawiono kamienny ołtarz i lektorium. Kościół poświęcony 05.05.2003 roku.
Kontakt telefoniczny pod nr 91 5643 326.

Wyposażenie:

Dzwon z 1499 r. z napisem biegnącym u nasady czapy pisanym gotycką minuskułą: „o + rex + glorie + criste + Veni + cum + pace + amen + a + d + m + cccc rc + ir” oraz drugi dzwon z 1928 r. ze stylizowanymi ornamentami roślinnymi u nasady czapy.
Polichromia z końca XIX w. skomponowana symetrycznie o motywach geometryczno-roślinnych. Centralną część stropu wypełnia tondo z wizerunkiem baranka pośrodku i dwoma inskrypcjami: zewnętrzna – „Siehe das ist Gottes lamm Welches der welt suende traegt joh. 1 vers. 29”; wewnętrzna – „Ihf feld teuer erkauft darum so preisset Gott an eurem Leibe u. In. Eurem Geisste, Welche sind Gottes”. Nad częścią ołtarzową w drugim tondo wpisany został wizerunek „Ducha Świętego” w postaci gołębicy z napisem wokół: "„Welche der Geist Gottes treibt, die sind Gottes Kinder". Trzecie tondo umieszczone zostało nad emporą organową. Znajduje się tam wizerunek „Oko Opatrzności” z napisem: „Ich will dich mit meinen Augen leiten Bf.32.8”.
Ołtarz namalowany na ścianie wschodniej, powstał prawdopodobnie po remoncie kościoła w 1872 roku. Został odnowiony w 1990 roku.
Empora z polichromiami i z motywami stylizowanych gałązek akantu i kwiatów powstała w drugiej połowie XIX wieku.

Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Laskowie (XIII wiek)

Kościół w Laskowie jest kościołem filialnym Parafii pw. Niepokalanego Serca NMP w Barlinku. Zalicza się do typowych dla tego okresu na Pomorzu Zachodnim granitowych budowli bez prezbiterium i wieży. Jest to świątynia salowa, wzniesiona na rzucie prostokąta o wymiarach 22,3m x 11,2m.

Historia budowy i architektura:
Tak jak inne kościoły na tych terenach ok. 1534 r. kościół został przejęty przez protestantów i był siedzibą parafii ewangelickiej. W 1680 r. pastor Johannes Boetius (1680-1715) dokonał odnowienia świątyni.

Na przełomie XVIII/XIX w. w zachodniej części kościoła wydzielono kruchtę, nad którą nadbudowano drewnianą wieżę. Przed I wojną światową na wieży kościoła znajdowały się trzy dzwony: z 1479, 1545 i z 1615 r., podczas wojny zostały one przetopione. W 1918 r. przeprowadzono remont wnętrza kościoła, a w latach 80-tych XX w. dokonano remontu wieży.

Wyposażenie:

Ołtarz – późnobarokowy z początku XVIII w., ozdobiony dekoracją snycerską, pierwotnie ambonowy. Prawdopodobnie po remoncie w 1918 r. rozmontowany – oddzielono ambonę i wstawiono obraz z wizerunkiem Chrystusa. Inna hipoteza jest taka, że ambonę od ołtarza oddzielono po II wojnie światowej, gdy kościół powrócił do kultu religijnego.
Ambona pierwotnie była częścią składową ołtarza. Po remoncie świątyni w 1918 r. polichromowana przez K. Vosgera. (lub Vaspera). Obecnie stoi pod ścianą południową.
Chrzcielnica z granitu, w kształcie kielicha o czaszy zdobionej motywem krzyża. Datowana na XIII – XIV wiek.
Dzwon przeniesiony do Laskowa z innego kościoła w Pyrzycach. W latach 90-tych XX w. zdemontowany z wieży i ustawiony w kruchcie podwieżowej. U nasady czapy przechodzi fryz, z umieszczoną w środku inskrypcją pisaną gotyckimi majuskułami: „AVE MARIA GRACIA PLENA DOMINVS TECVU”.
Bramka usytuowana w południowym murze ogrodzenia cmentarza przykościelnego- szacuje się, że pochodzi z przełomu XIV i XV wieku.

Kontakt telefoniczny pod nr 95 746 12 04.

Kościół pw. św. Michała Archanioła w Rosinach (XIII wiek)

W centrum osady wiejskiej znajduje się kościół, który pochodzi z drugiej połowy XIII wieku. Świadczy o tym użycie granitowej kostki w regularnych warstwach, staranne opracowanie ościeży granitowego portalu zachodniego, ostrołukowe formy okna i blend portalu południowego w ścianie wschodniej.

Historia budowy i architektura:
W XIX w. doszło do przebudowy kościoła. Przemurowano wówczas większość okien, a narożniki budowli wsparto masywnymi, cegielnymi szkarpami. Świątynia salowa na planie prostokątnym bez chóru i wieży – typ wiejskiego kościoła; o czytelnych formach gotyckich, częściowo zatartych w wyniku późniejszych przekształceń elewacji. Wieża o formach barokowych, zwieńczona hełmem o esowym spływie ośmiu połaci (dekorowana latarnia); została wbudowana w kościół od strony zachodniej. Kształty oryginalne przetrwały od 1734 roku. Żadnej zmianie nie uległy dolne partie ściany kościoła, co pozwoliło na zachowanie XIII-wiecznego portalu o regularnym układzie kostek granitowych. Jest to portal uskokowy zwieńczony ostrym łukiem. Pierwotny kształt zachowało również okno w ścianie wschodniej. Kościół usytuowany jest na obszarze dawnego cmentarza otoczonego murem, w którym znajduje się bramka, datowana wg Marka Obera na XIV/XV wiek.

Wyposażenie:

Okucia drzwi - umieszczone w zabytkowym portalu - wg Czesława Piskorskiego - pochodzą z XV/XVI wieku.
Dzwon pochodzi z XV, a ołtarz z XVIII wieku (pierwotnie ambonowy). W okresie powojennym ambona została wymontowana. Obecnie w retabulum znajduje się współczesny obraz św. Michała Archanioła. Jest to ołtarz jednoosiowy ze zwieńczeniem. Retabulum ujęte czterema korynckimi kolumnami na cokołach w układzie kulisowym.
Trzy rzeźby, które są częścią składową XVIII-wiecznego ołtarza. Pierwsza przedstawia świętą, która trzyma w prawej ręce otwartą księgę. Następna ukazuje postać trzymającą w lewej ręce drzewiec krzyża, a z łopatek wyrastają dwa skrzydła. Trzecia figura ukazuje świętą bez atrybutów.
Chrzcielnica ustawiona przy kościele pochodzi z XIV/XV wieku. Wykuta jest z jednego bloku kamiennego; czasza walcowata z wydrążoną okrągłą misą.
Ambona pochodzi z drugiej połowy XVIII wieku. Pierwotnie stanowiła całość z ołtarzem głównym. W okresie powojennym wymontowana i ustawiona przy ścianie.

Kontakt telefoniczny pod nr 91 5643 055.

Kościół pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Klukach (XIV/XV wiek)

Kościół w Klukach jest kościołem filialnym Parafii w Przelewicach. Świątynia zbudowana została w XIV albo XV wieku. O czasie powstania, późnogotyckiej budowli, świadczy niestaranna obróbka zastosowanego granitu i cegły użytej w portalu zachodnim.

Historia budowy i architektura:
Kościół salowy, wzniesiony na rzucie prostokąta o wymiarach ok. 16 m x 10 m z niewielką kruchtą od południa. Około 1534 r. świątynia przejęta została przez protestantów i pozostawała aż do 1945 r. filią Parafii Ewangelickiej w Kosinie. Do zakończenia II wojny światowej prawo patronatu należało do miejscowych właścicieli ziemskich. W XVI w. byli nimi von Steinwehrowie, a następnie do roku 1792 r. von Küssowowie. Od I połowie XIX w. majątek w Klukach stanowił własność von Plötzów, a później kilku mieszczańskich rodów.
Po 1945 r. kościół przejęty został przez katolików, a 2 września 1945 r. poświęcony. Od 1951 r. przynależał do Parafii Brzesko, a od 31.12.1986 r. jest kościołem filialnym Parafii Przelewice.

Prawdopodobnie w końcu XVIII w. nad zachodnią częścią kościoła nadbudowano wieżę. W 1889 r. kościół gruntownie przebudowano, zachowując styl w formie neogotyckiej. Dokonane wówczas zmiany to: przebicie nowych, większych, ostrołukowych, zamkniętych okien, zbudowanie niewielkiej kruchty od strony południowej, zastąpienie starego szczytu wschodniego nowym, ceglanym. Przekształcono też wnętrze świątyni, w której zbudowano emporę zachodnią oraz ustawiono nowe ławki i chrzcielnicę.

Wyposażenie:
Płyty nagrobne z piaskowca, wmurowane w posadzkę przed ołtarzem. Pierwsza płyta - Christopha von Steinwehr zm. w 1580 roku. Obecnie jest zasłonięta przez betonowy stopień pod ołtarzem soborowym. Druga płyta – Sophie Hedwiga von Steinwehr zm. w 1597 roku.
Kontakt telefoniczny pod nr 91 5643 094.

Kościół pw. Świętej Trójcy w Żukowie (XV wiek)

Kościół parafialny w Żukowie wzniesiony został w XV wieku, w okresie późnego gotyku, z kamienia narzutowego. Położony jest w centrum wsi, w obrębie cmentarza o kształtach nieregularnego czworoboku. Orientowana świątynia ma wejście usytuowane w północnej elewacji wieży. Jest to kościół salowy z położoną od zachodu, węższą od korpusu wieżą, kwadratową w planie. Pierwotnie wieża była z trzech stron otwarta na zewnątrz. Obecnie jej otwory z dwóch stron zostały zamurowane, a od strony północnej znajduje się wejście główne.

Historia budowy i architektury:
Około 1534 r. katolicka świątynia przejęta została przez ewangelików i do 1945 r. była siedzibą parafii ewangelickiej. Dzięki zachowanym protokołom wizytacyjnym możemy stwierdzić, że w 1590 r. pastorem w Żukowie był Georgius Steffen. Na przełomie XVI i XVII w. Kościół przebudowano - podniesiono mury o ok. 60 cm i zbudowano nowy szczyt wschodni – dekorowany blendami i zwieńczony sygnaturką.

We wnętrzu świątyni ustawiony został późnorenesansowy ołtarz. W 1610 r. powstała, zachowana do dziś, renesansowa ambona, którą w XVIII w. połączono z ołtarzem, a w końcu XIX w. ponownie oddzielono od niego. W początkowym okresie XVII w. wykonano istniejący konfesjonał.

W 1596 r. burmistrz Pyrzyc- Christoph von Schöning ufundował malowane epitafium swemu zmarłemu synkowi. On sam w 1609 roku upamiętniony został kamienną płytą. Inne późnobarokowe epitafia z portretami poświęcono w 1734 i 1742 r. Hansowi Heinrichowi oraz Hansowi Lupoldowi von Schöningom. Z kolei na cześć landrata Augusta Ernesta von Schöning sprowadzono w 1609 r. pomnik z Berlina. Warto zaznaczyć, że pod kościołem znajdowała się krypta z sarkofagiem generała Lüdeke von Schöninga.
Na wieży wisiały wówczas dwa dzwony; jeden z końca XV w., a drugi z 1557 roku.

Natomiast za czasów pastora Döppnera tj. w 1884 r. przeprowadzono restaurację budowli. Zmieniono wówczas formę okien, odnowiono wnętrze i odrestaurowano ołtarz z amboną, a także wykonano nowe ławki i chór. Na chórze ustawione zostały organy ufundowane przez Luizę von Schöning, żonę ówczesnego patrona kościoła Hermanna von Schöninga.
Po zawierusze wojennej, w 1946 r. kościół przejęty został przez katolików i poświęcony pod obecnym wezwaniem. W 1967 r. z wnętrza świątyni usunięto, a następnie zniszczono późnorenesansowy ołtarz. W latach 80-tych XX w. dobudowano do świątyni od strony południowej obszerną zakrystię. W tym samy czasie przeprowadzono remont wieży oraz dokonano nowej aranżacji prezbiterium.

Wyposażenie:

Ambona późnorenesansowa z 1610 r. (patrz wyżej), polichromowana i ozdobiona herbami rodzin von Schöning, von Brederlow i von Sydon.
Konfesjonał wykonany po 1945 r. z elementów rozebranej ambony i stall kościoła w Pomietowie. Ambona ufundowana została przez Betike Broker i Annę Damnitzen. Pochodzenie elementów, z których został wykonany mebel kościelny, datuje się na około 1601 roku.
Figury św. Piotra i Pawła – drewniane, polichromowane pochodzące z XVII wieku.
Obraz Chrystusa błogosławiącego.

Kontakt telefoniczny pod nr 91 5630 190

Kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Lubiatowie (XV/XVI wiek)

Kościół w Lubiatowie jest kościołem filialnym Parafii w Żukowie. Wzniesiony został z kamienia na przełomie XV i XVI wieku. Jest usytuowany na wzniesieniu, w środku wsi, przy skrzyżowaniu dwóch wiejskich dróg. Korpus zbudowany z nieobrobionego kamienia granitowego i cegły.

Historia budowy i architektura
W 1578 r. Marcus von Schöning ufundował renesansową emporę i ławkę kolatorską, dedykowane pamięci jego ojca Reinera. W 1615 r. ufundowane zostało kamienne epitafium Ludecke von Schöning i jego syna. W 1977 r. część epitafium przedstawiającą postać Ludeka III skradziono. Trwają działania nad jej odzyskaniem.

W I połowie XVIII w. dobudowano do świątyni, od strony zachodniej, drewnianą wieżę, zwieńczoną barokowym hełmem. Podczas burzy w 1776 r. wieża została zniszczona, a następnie w latach 1854-55 gruntownie odnowiona i ozdobiona spiczastym zwieńczeniem.

W okresie od 1945 do 1970 r. budowla sakralna pozostawała opuszczona i ulegała dewastacji, aż do dnia przejęcia jej przez kościół rzymskokatolicki. W 1970 r. przystąpiono do odbudowy świątyni. Dnia 30.08.1977 r. ks. bp. Jerzy Stroba poświęcił odrestaurowany kościół, nadając mu tytuł Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Za czasów ks. Stanisława Piekarza dobudowano zakrystię, chór, położono posadzkę i wyposażono kościół.

W okresie od 1985 do 1986 r., na miejscu rozebranej w latach 50-tych XX w. wieży, została wybudowana zakrystia.

Wyposażenie:

Z dawnych pamiątek historycznych kościoła zachowała się tablica z dwiema tarczami herbowymi Schoningów, wykonana w 1855 roku.
W latach 1730-31 w kościele umieszczony został barokowy ołtarz i ambona, wykonane przez Frantzena i Paschena, artystów ze Stargardu.

Kontakt telefoniczny pod nr 91 5630 190.

Kościół pw. Matki Bożej Królowej Polski w Przelewicach (XIII wiek)

Kościół parafialny w Przelewicach zbudowany z kamienia narzutowego pochodzi z drugiej połowy XIII wieku. Stoi w środkowej części wsi, na czworokątnej działce, która niegdyś pełniła funkcję wiejskiego cmentarza. Korpus nawowy kościoła umieszczony jest na planie prostokąta o wymiarach 22, 8 m x 11, 2 m, zorientowany na osi W-E.

Historia budowy i architektura:
Forma architektoniczna i cechy warsztatu datują kościół na koniec XIII wieku. Dostępne materiały źródłowe milczą na temat dziejów świątyni. W połowie XVIII w. przy zachodniej ścianie szczytowej wybudowano drewnianą wieżę; w tym czasie zmieniono konstrukcję na ryglową zachodniego szczytu korpusu nawowego, wykonano nową więźbę dachową oraz przemurowano koronę murów. Wiek XVIII był okresem kompletowania nowego barokowego wyposażenia: z tego czasu pochodzi ołtarz ambonalny i – nie zachowany dziś – fragment dywanu koronacyjnego cesarza Leopolda II, stanowiący przykrycie pulpitu ambony. W latach 30-tych XIX w. kościół wyposażono w nowe dzwony; dwa największe zostały przetopione w czasie I wojny światowej. Na początku XX w. w trakcie remontu świątyni odsłonięto fragmenty pierwotnej polichromii ścian, które jednak zamalowano, za wyjątkiem wyobrażenia Piety o wymiarach 75x70 cm. Po II wojnie światowej kościół został przejęty przez katolików i poświęcony 1 maja 1946 r. pod wezwaniem Matki Boskiej Królowej Polski; świątynię włączono do parafii w Rosinie. Dnia 31 grudnia 1986 r. powstała parafia w Przelewicach. W latach 40-tych usunięto fragmenty empor przy ścianach długich oraz kosz ołtarza ambonowego, który obecnie stanowi podstawę stołu liturgicznego. W latach 80-tych do południowej ściany dobudowano zakrystię i tymczasową plebanię. Kościół przelewicki należy do grupy pomorskich, późnoromańskich, bezwieżowych (pierwotnie) kościołów salowych, nie posiadających wyodrębnionego prezbiterium. W trakcie XVIII i XIX wiecznych przebudów zmieniono formę architektoniczną; powiększono otwory okienne, zmieniono formę nadproży. Wieża wykazuje cechy późnobarokowe. Kościół założony na planie prostokąta (2280 x 1120 cm), orientowany z wieżą przy szczycie zachodnim, wzniesioną na planie kwadratu o boku 530 cm. Ściany kościoła murowane z kostki granitowej (19 warstw), w szczycie wschodnim z kamieni polnych o wiązaniu cyklopowym, a w szczycie zachodnim ryglowe; ściany obwodowe o przekroju 95 cm. Ściany wieży w konstrukcji szkieletowej, od zewnątrz oszalowane deskami; układ konstrukcyjny oparty na obwodowych słupach nośnych, spiętych ryglami, zastrzałami, rozporami i krzyżulcami. Więźba dachowa o konstrukcji krokwiowo-jętkowej z obustronną, ukośną podporą stolcową; całość obrobiona „od topora”, a połączenia ciesielskie kołkowane. Pokrycie korpusu nawowego stanowi ceramiczna dachówka karpiówka. Wnętrze kościoła salowe, z jednostopniowym podwyższeniem w części wschodniej. Ściana zachodnia opięta emporą o renesansowym charakterze balustrady. Pierwotnie ściany nawy były polichromowane (w ścianie południowej zachował się fragment malowideł); obecnie wnętrze bielone z współczesną dekoracją malarską w postaci ornamentu akantowego.

Wyposażenie:

Ołtarz ambonalny z I połowy XVIII wieku. Ambonę usunięto w okresie powojennym. Zastąpiono ją współczesnym obrazem Matki Bożej Częstochowskiej. Po lewej i prawej stronie nastawy ołtarza znajdują się figury kobiet trzymające w rękach: z lewej strony ołtarza - tablicę z Dekalogiem i z prawej strony- Ewangelię. U zwieńczenia ołtarza głównego przedstawiona jest postać Chrystusa Zmartwychwstałego.
Kropielnica z 1856 roku.
Balustrada chóru. Dawniej były to prawdopodobnie ścianki boczne ławek, które pochodzą z połowy XVII wieku.
Prospekt organowy z II połowy XIX wieku.

Kontakt telefoniczny pod nr 91 5643 094.

Kościół pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Przywodziu (XIV/XV wiek)

Kościół w Przywodziu jest kościołem filialnym Parafii w Żukowie. Świątynia zlokalizowana jest pośrodku wsi, na czworobocznej działce położonej między drogami wiejskim oraz zorientowana na osi W-E o wymiarach 22,8 m x 10,2 m.

Historia budowy i architektura:
Jest to kościół salowy, bez architektonicznie wyodrębnionego prezbiterium. Pierwsza wzmianka, w Landbuchu nowomarchijskim, o istnieniu kościoła parafialnego we wsi pochodzi z 1337 roku. Świątynia został wzniesiony przypuszczalnie na przełomie XIV/XV w., gdy wieś przynależała do rodziny Furstenfeld, a następnie Steinweher. Była to budowla typowa dla wiejskich obiektów sakralnych na Pomorzu. Ok. 1540 r. przejęta przez protestantów, pozostawała pod patronatem znanej pomorskiej rodziny v o n W e d l ó w.

Kościół poświęcony został w 1946 roku. Murowany z łupanego kamienia, łączonego dużą ilością zaprawy z okrzeskami kamiennymi i gruzem ceglanym. Na ścianach zachowany średniowieczny tynk o nierównej fakturze. Pod warstwą pobiały pozostałości polichromii ściennych, prawdopodobnie z XV w. i XIX w. W ścianie wschodniej – średniowieczna wnęka sakramentarium z gotycką kutą kratą. Otwory okienne zachowane w pierwotnej formie, gotyckie – wysmukłe, silnie rozglifione, zamknięte ostrołukowo. Szczyty wschodni i zachodni ozdobione wnękami i sterczynami. Na szczególną uwagę zasługuje drewniany strop belkowy, polichromowany, wykonany w technice ciesielskiej i stolarskiej, z licznymi biblijnymi cytatami w jęz. niemieckim. Na deskach stropu, na białym tle – motywy: stylizowanej wici akantu o symetrycznym układzie w kolorze zielono-ugrowym oraz w dekoracyjnych kartuszach – Baranka Bożego z chorągwią krzyżową, znajdujący się pośrodku części prezbiterialnej i krzyża z koroną cierniową i długimi promieniami, usytuowany pośrodku nawy. W części prezbiterialnej stropu na trzech belkach – napisy (w kolorze białym):
• „Siehe, das ist Gottes lamm, Welches der welt sünde tragt“.
• „Siehe ich bin dei euch alle tage bis an die welt ende, Mattheus“.
• „Jesus Christus Gestern und heute und derselbe auch in Igkeit“.

Wyposażenie:
Brakuje danych o remontach świątyni, nie zachowały się też informacje o pierwotnym wyposażeniu kościoła. Obecnie zachowane wyposażenie pochodzi z XVIII wieku.

Ołtarz główny – pierwotnie ambonowy, obecnie w formie drewnianej nastawy z rzeźbionymi, ażurowymi uskokami, barokowy, datowany na drugą połowę XVIII w. Pośrodku umieszczony współczesny obraz ze sceną Zwiastowania NMP.
Ambona z drugiej połowy XVIII w., pierwotnie stanowiła całość z ołtarzem głównym. W okresie powojennym wymontowana i ustawiona przy północnej ścianie nawy. Kosz ambony gruszkowaty, opleciony czterema liśćmi akantu. Całość wsparta na czworobocznej podstawie.
Kropielnica neoklasycystyczna z 2 połowy XIX w. Jest to jedna z wytwarzanych seryjnie kropielnic z nieznanej bliżej pracowni sztukatorskiej. Część główna ze stiuku o naturalnie kremowej barwie, a współczesna pokrywa- z miedzi.
Świecznik datowany na II połowę XIX wieku. Ma kształt koła o ośmiu szprychach i jest zawieszony u stropu na czterech łańcuchach. Na wewnętrznej krawędzi koła znajduje się inskrypcja: „Niemand hat grössere Liebe denn die, dass er sein Leben lässet für seine Freunde”.
Krucyfiks nieznanego pochodzenia z XV/XVI wieku.
Prospekt organowy z końca XIX w. z neogotycką dekoracją.
Epitafium Fryderyka Wilhelma von Wedel wykonane w drewnie, polichromowane, ze złoceniami, dwukondygnacyjne, w kształcie stojącego prostokąta, pochodzące z pierwszej połowy XVIII wieku.

Kontakt telefoniczny pod nr 91 5630 190

Kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej w Gardźcu (XVI wiek)

Kościół w Gardźcu jest kościołem filialnym Parafii w Rosinach. Świątynia stoi na dawnym cmentarzu (brak śladów pochówków) z zachowanymi szczątkami kamienno-ceglanego ogrodzenia. Jest to kościół salowy na rzucie prostokąta o wymiarach 9,80m x 14,80 m, świątynia orientowana, jednokondygnacyjna częściowo podpiwniczona.
Historia budowy i architektura
Fundatorami kościoła byli prawdopodobnie von Brederlwowie (Braderlwowie), ówcześni właściciele wsi. Z uwagi na czas powstania (ok. 1600 r.), można przyjąć założenie, że świątynia od początku była kościołem protestanckim. W 1776 r. obiekt sakralny przypuszczalnie remontowano lub przebudowano.
Po 1945 r. kościoła nie użytkowano i popadł w ruinę. W latach 70-tych XX wieku zdewastowany budynek przejęły władze kościelne, a od 1978 r. przy pomocy mieszkańców Gardźca, rozpoczęto odbudowę świątyni. Roman Kostynowicz podaje, że odbudowa kościoła odbywała się w latach 1975-78. Ze względu na brak dokumentacji remontowej, trudno dokładne ustalić granice chronologiczne inwestycji. Poświęcenie świątyni i oficjalne oddanie do kultu rzymskokatolickiego odbyło się 20 maja 1984 r. przez ks. bp. Jana Gałeckiego.

Kościół w Gardźcu jest kameralną, skromną budowlą kamienną, bez wyraźnych cech stylowych. Jednakże w bryle świątyni można dopatrzyć się nawiązań do późnego gotyku. Obecnie brak dzwonnicy, aczkolwiek nie można wykluczyć, że w przeszłości istniała, podobnie jak w przypadku wielu innych kościołów na terenach wiejskich.

Wyposażenie:

Późnorenesansowy ołtarz ambonowy, rzeźbiony w drewnie dębowym, polichromowany.
Rzeźba – anioł chrzcielny z XVIII w.
Malowany strop belkowy z arabeskową ornamentyką, datowany na ok. 1700 r.
Empora i ława kolatorska pochodząca z ok. 1600 r., o renesansowych formach.
Epitafium drewniane – rzeźbione i polichromowane, pochodzące z XVII w.
Dzwon z 1685 r. odlany w Szczecinie przez Lorenza Köckeritz’a i drugi z 1746 r. (wyrób Johanna Heinricha Scheel’a).
Dwa świeczniki ołtarzowe drewniane i dwa cynowe.

Jak na wiejski kościół było to wyposażenie bogate i artystycznie wartościowe. Co się stało po II wojnie światowej z pierwotnym wyposażeniem protestanckiej świątyni - nie wiadomo.
Kontakt telefoniczny pod nr 91 5643 055

Kościół pw. św. Antoniego z Padwy w Kłodzinie (XIII wiek)

Kościół w Kłodzinie jest kościołem filialnym Parafii Rosiny. Przy sakralnej budowli znajduje się cmentarz, usytuowany na planie prostokąta, ogrodzony od strony północnej, wschodniej i zachodniej murem kamiennym. Bramy do przykościelnej nekropolii znajdują się w północnej i wschodniej części muru. Natomiast wejście główne do kościoła zorientowane jest na północ.

Historia budowy:
Powstanie kościoła datuje się na XIII wiek. Od czasów średniowiecznych prawo patronatu nad świątynią należało do właścicieli tutejszego majątku ziemskiego. Przypuszcza się, że od XV do końca XVIII w. był on lennem rodziny von Küssow. Około 1500 r. do halowej budowli sakralnej dobudowana została, od zachodniej strony, kamienna wieża. Wraz z wprowadzeniem protestantyzmu na Pomorze, kościół przejęty został przez ewangelików (około 1534 r.) i służył jako świątynia parafialna tejże wspólnocie religijnej. Podczas wojny trzydziestoletniej w 1631 r. kościół został spustoszony przez wojska cesarskie. Budowla sakralna nie ustrzegła się przed zmianami architektonicznymi. Ostatnia poważna przebudowa kościoła miała miejsce w 1760 roku. Z tego okresu pochodzą m.in. murowane wsporniki wieży. O XVIII-wiecznej przebudowie świadczy data znajdująca się na zachodniej ścianie wieży. Po II wojnie światowej tj. 13 czerwca 1946 r. kościół został ponownie przeznaczony do kultu katolickiego. Poświęcenia dokonał ks. Franciszek Gerszberg. Początkowo świątynia przynależał do Parafii Rzymskokatolickiej Jesionowo, a od 25 kwietnia 1973 r. jest kościołem filialnym Parafii Rosiny. Ostatni remont kościoła przeprowadzono w 1987 roku. Wówczas została przełożona dachówka korpusu nawowego, dokonano wymiany pokrycia hełmu wieży z łupku na blachę ocynkowaną.

Architektura:
Kościół jest przykładem sakralnej budowli salowej (halowej), na rzucie prostokątnym o wymiarach ok. 22 x 11 metrów, z umieszczoną od zachodu wieżą o szerokości mniejszej niż korpus nawowy. XIII-wieczna świątynia, obok kamieńskiej katedry, jest przykładem przechodzenia z romanizmu ku gotyzacji na Pomorzu Zachodnim. Świadczy o tym przede wszystkim technika budowy korpusu nawowego. Dolna część powstała z granitowych, regularnych ciosów (kamieni) ułożonych w 21 rzędach; a górna część, zapewne kilkadziesiąt lat starsza, wzniesiona została przy użyciu głazów, z domieszką okrzeszków kamiennych i cegły. Koronę murów korpusu nawowego świątyni zbudowano z gotyckiej cegły.
Za romańskim stylem budowli przemawiają również romańskie okna, których czysta forma została naruszona przez współczesne „przeróbki”. Natomiast zamurowane portale wejściowe o ostrych łukach na północnej i południowej stronie są przykładem gotyckich elementów architektonicznych. XV-wieczna wieża z głazów narzutowych zbudowana została u podnóża. Pierwotnie była to budowla otwarta od strony północnej i południowej potężnymi ostrołukowymi arkadami, tworzącymi przejazd. W późniejszym okresie łuki zamurowano.
Kościół poświęcony został 13.06.1946 r. przez ks. Franciszka Gerszberga, a odpust przypada na 13 czerwca.

Wyposażenie:
Z wyposażenia świątyni na uwagę zasługuje późnobarokowy, ambonowy ołtarz, obecnie pozbawiony korpusu ambony. Uwagę przykuwa również granitowa chrzcielnica wykuta z jednego bloku kamiennego o walcowatej czaszy z wydrążoną okrągłą misą, wspartą na sześciobocznej drewnianej podstawie. Granitową czaszę datuje się na XIV/XV, a podstawa pochodzi z II połowy XIX wieku. Godnym zainteresowania jest także neoromański prospekt organowy pochodzący z końca XIX wieku. Architektonicznie trójosiowy, każda z części ma formę półkolistych arkad wspartych na korynckich półkolumnach. Obecnie prospekt pozbawiony jest piszczałek. Z kolei witraż z 1914 r. ufundowany przez Marię von Randow przedstawia postać Chrystusa w stylizowanej archiwolcie, otoczoną szeroką bordiurą, stylizowaną uproszczonymi elementami roślinnymi. Wcześniej w dwóch oknach ściany wschodniej były witraże (ufundowane w 1724 r. przez Johana Baltzera von Küssow). Jednakże uległy one zniszczeniu. Na wieży kościelnej umieszczony jest dzwon z końca XV wieku. Górną partię płaszcza obiega fryz z inskrypcją pisaną gotyckimi minuskułami „help got rtam eduo gloria in exelsis deo hosanna in exelsis vade Maria”.
Kontakt telefoniczny pod nr 91 5643 055

Ruiny kościoła (XIV/XV w.) w Płońsku

Płońsko leży niedaleko Przelewic (ok.5 km przed nimi – jadąc od strony Barlinka). Ruiny kościoła w Płońsku wzniesionego z kamienia i cegły w XV wieku. Świątynia wpisana jest do rejestru zabytków pod nr 461/63. Zachowały się mury kapitalne z elewacją wschodnią zwieńczoną ozdobnym szczytem oraz wieżą od zachodu ozdobioną wnękami i przykryto ceglanym hełmem. Cmentarz w Płońsku w granicach historycznego założenia usytuowanego w centrum wsi przy skrzyżowaniu dróg. Parcela otoczona kamiennym murem.

Pałace i dwory zabytkowe na terenie gminy:

Pałac zabytkowy w Przelewicach

Pałac z XIX w., odrestaurowany i oddany do użytku w 2006 r., położony w Ogrodzie Dendrologicznym w Przelewicach. W pobliżu zabudowania folwarku oraz zabytkowy dwór.

Pałac zabytkowy w Karsku

Obiekt zabytkowy w stylu neogotyckim, położony w kompleksie zabudowań folwarcznych. Wybudowany przez rodzinę V.Schöning pod koniec XIX w.

Pałac zabytkowy w Kłodzinie

Obiekt wzniesiony na przełomie IX /XX w. w stylu eklektycznym z dominacją elementów późnobarkowych.

Pałac zabytkowy w Laskowie

Obiekt położony w centrum wsi, wzniesiony na początku drugiej połowy XIX w. w stylu neorenesansowym.

Pałac zabytkowy w Lubiatowie

Obiekt w zespole pałacowo-parkowym, w stylu neogotyckim o uproszczonych formach, wybudowany w drugiej połowie XIX w. z narożną wieżą o neogotyckiej dekoracji.

Pałac zabytkowy w Żukowie

Pałac w stylu neogotyckim, wzniesiony na początku drugiej połowy XIX w. przez szlachecki ród Schöningów.

Dwór w Klukach

Dwór neoklasycystyczny, budynek parterowy z poddaszem użytkowym.

Dwór zabytkowy w Płońsku – obiekt położony w zespole dworsko – parkowym oraz w pobliżu zabudowań folwarcznych.

Dwór zabytkowy w Przelewicach

Dwór zabytkowy wzniesiony został na początku XIX w., położony w otoczeniu zabudowań folwarcznych i bezpośrednim sąsiedztwie Ogrodu Dendrologicznego.

Inne obiekty zabytkowe na terenie gminy:

Gołębnik w Lubiatowie

Obiekt zabytkowy położony w zespole folwarcznym i w pobliżu zabytkowego pałacu oraz zabudowań mieszkalnych.

MEGALITYCZNE GROBOWCE

Dwa megalityczne grobowce kujawskie kultury pucharów lejkowatych z młodszej epoki kamienia w obrębie Karsko - (grec. megas - wielki, lithos - kamień) - wpisano do rejestru zabytków dn. 26 sierpnia 1972 r. pod nr 728. Cmentarzysko składa się z dwóch podobnych grobów megalitycznych typu kujawskiego, zwanych żelkami lub grobami olbrzymów. Budowano je w późnych stadiach młodszej epoki kamienia (ok. 3000-2200 lat p.n.e.). Te wielkie kamienne budowle świadczą o wysokim poziomie wiedzy architektonicznej, umiejętności stosowania prostych urządzeń typu dźwignia oraz dobrej organizacji pracy. O znajomości pewnych podstaw astronomii świadczy zorientowanie grobów w stosunku do stron świata (wschód-zachód). Kamienna obstawa grobu nawiązuje do kształtu domostw pierwszych rolników tych ziem z okresu ok. 4300-3000 lat p.n.e. Masa niektórych głazów tworzących ścianę wschodnią dochodzi do 10 ton. W części szczytowej w oddzielonej kamiennym murkiem kwaterze, znajduje się pochówek szkieletowy jednej osoby (przypuszczalnie przywódcy - patriarchy rodu), obłożony kamieniami w formie kopczyka. Całość przestrzeni w obrębie podstawy przykrywa płaszcz kamienno-ziemny o wysokości dochodzącej do 4 metrów.

Relacje z naszej wyprawy w sierpniu 2015 r. znajdziecie Państwo tutaj>>: http://www.przelewice.pl/aktualnosci/pokaz/2857.dhtml

PŁYTA POMNIKOWA POLEGŁYCH ŻOŁNIERZY Z LASKOWA

Płyta pomnikowa ufundowana w latach 20. XX w. dla upamiętnienie czterech żołnierzy, którzy polegli podczas I Wojny Światowej na froncie niemiecko-francuskim.

GRODZISKO PRASŁOWIAŃSKIE K. GARDŹCA

Grodzisko położone jest w pobliżu bezimiennego strumyka, pośród porosłych lasem olchowym łąk na północny-zachód od Gardźca. Odnaleźć je można w połowie ok. półkilometrowej ukośnej ścieżki (miejscami jest to droga polna), prowadzącej z Gardźca w kierunku Przywodzia (do drogi asfaltowej Płońsko-Przywodzie). Było najpóźniejszym grodziskiem wczesnośredniowiecznym na terytorium plemiennym Pyrzyczan. Funkcjonowało w okresie od XI do końca XII wieku.

Przypuszcza się, że powstało w wyniku pogłębiających się procesów feudalizacyjnych. Znane nazwy niemieckie to: „Burgwal” lub „Burgwald”, co znaczy grodzisko, wały. Posiada regularny kolisty kształt o wymiarach 103 x 105 m. Zbudowane zostało na piaszczystej łasze na bagnach stanowiących rozlewisko rzeki Płoni i jeziora Płonie. Ochraniane naturalnymi warunkami terenowymi (bagna, rzeka, strumyk) nie posiadało typowej fosy (rów z wodą), a jedynie okalający je wał ziemny. W warunkach bagiennych nasyp ten uległ rozmyciu i nie jest obecnie zbyt czytelny, chociaż całe wyniesienie posiada jeszcze wysokość ok. 4 m w stosunku do otoczenia.

Grodzisko to zostało wkomponowane w system grodów obronnych położonych na północno-wschodnich rubieżach terytorium plemiennego Pyrzyczan (Sądów, Przywodzie, Karsko, Moskorzyn, Stary Przylep, Brody, Koszewko). Strzegło granicy plemiennej, ochraniało okoliczną ludność oraz zabezpieczało szlaki handlowe. Spełniało także funkcje administracyjne. Nizinne grodzisko w Gardźcu usytuowane było w pobliżu niezwykle ważnego traktu wiodącego ze Szczecina przez Pyrzyce i Santok do Wielkopolski (Opracował: Janusz Gajowniczek).

Kamień upamiętniający 17. żołnierzy niemieckich z I Wojny Światowej (dawnych mieszkańców Żukowa)

Kamień dawniej:

Cmentarz ewangelicki w Jesionowie

Po wojnie, cmentarz ten pozostawiono bez opieki. Przez ponad 70 lat nieczynny cmentarz zarastał krzakami i dziko rosnącą roślinnością. W 2016 r., podjęto próby jego uporządkowania. Stworzono też częściową wizualizację tego miejsca, w oparciu o wspomnienia osób pamiętających stan obiektu po wojnie, a w 2018 i 2019 z inicjatywy grupy nieformalnej przy wsparciu Gminy, Rady Sołeckiej i Parafii w Jesionowie dokonano jego odnowy. Nadal sukcesywnie realizowane są prace nad jego dalszą renowacją.

Cmentarz dawniej:

Znane postacie:

CONRAD VON BORSIG (23.04.1873 -1945) - był wnukiem Augusta Borsiga (1804 - 1854), założyciela fabryki maszyn (Berliner Eisengiesserei), która z czasem osiągnęła status największego europejskiego producenta lokomotyw. Po śmierci ojca Alberta Conrad wraz ze starszymi braćmi Arnoldem i Ernstem stał się współwłaścicielem spółki A. BORSIG GmbH. W roku 1909 bracia Borsig zostali wyniesieni do stanu szlacheckiego.
W roku 1924 Conrad von Borsig kupił majątek przelewicki okrojony o folwark Lucin przeznaczony pod zasiedlenie. Na przelewickich polach testowano niektóre prototypowe maszyny z zakładów Borsiga, m. in. dwukołowy ciągnik (Borsig Motorschlepper MT25) kierowany lejcami.
W 1930 roku bracia sprzedali swoje udziały w spółce. Conrad von Borsig zajął się kupionym kilka lat wcześniej majątkiem w Przelewicach. Zainteresowania przyrodnicze w rodzinie Borsigów widoczne były już u Augusta Borsiga, który wspierał finansowo ekspedycje botaniczne, a przywożone z nich rośliny sadził w wielkich szklarniach i zaprojektowanym przez Petera Josepha Lenné parku.
Conrad von Borsig był członkiem Niemieckiego Towarzystwa Dendrologicznego. Zimą 1945 roku Armia Czerwona zajęła Lucin a następnie Przelewice. Conrad von Borsig został rozstrzelany i pochowany w parku w pobliżu szałasu pasterskiego. Bratanek Ernst von Borsig był członkiem rozbitej w 1944 roku przez gestapo niemieckiej cywilnej grupy oporu Kreisauer Kreis. Zmarł w obozie jenieckim we wrześniu 1945 roku.

KSIĄŻĘ AUGUST (1779-1843) był bratankiem Fryderyka Wielkiego. Przeszedł do historii jako reformator pruskiej artylerii. W roku 1818 poznał on Augustę Arend z Berlina. W roku 1819 urodziła mu ona córkę, która otrzymała imię Malvina. Aby zabezpieczyć jej przyszłość August w roku 1821 kupił majątek Przelewice, który użytkować miała Augusta Arend. W roku 1825 otrzymała tytuł szlachecki i nazwisko von Prillwitz, którym później posługiwali się potomkowie jej i księcia Augusta. Dobra przelewickie pozostały w rękach rodziny von Prillwitz niemal do końca XIX wieku.

KOŁO ŁOWIECKIE "SZARAK" - OBWÓD ŁOWIECKI 256 PRZELEWICE (PŁOŃSKO)

HISTORIA KOŁA ŁOWIECKIEGO "SZARAK"

Koło Łowieckie „Szarak” zrodziło się z inicjatywy żarliwego miłośnika i pierwszego organizatora myślistwa na terenie Pomorza Zachodniego, nieżyjącego już mgr. Bolesława Tuhan-Taurogińskiego, który był sekretarzem Komisarycznego Tymczasowego Zarządu Łowieckiego Pomorza Zachodniego powołanego przez ówczesnego wojewodę Leonarda Borkowicza.

Więcej informacji na stronie:

http://szarak.szczecin.pl/

WAPNO KREDOWE

Powstanie kredy związane jest z wypłukiwaniem przez wody opadowe i gruntowe z otaczających jeziora wzgórz morenowych, często silnie wapnistych i zawierających węglan wapnia, osadów w postaci większych lub mniejszych okruchów wapienia, cząstek CaCO3.W sprzyjających warunkach ukształtowało się w dolinach rzek nazywane jest wapnem ekologicznym. Bardzo wysoka reaktywność chemiczna wynosząca 98,82 % świadczy, że wapno kredowe ze złoża Lubiatowo III jest nawozem wapniowym wchodzącym szybko w reakcję z glebą, jest wapnem skutecznym i szybko działającym. Wapno kredowe ukształtowane przez naturę w okresie geologicznym jury i kredy jest wapnem ekologicznym zalecanym we wszystkich uprawach warzywnych, ogrodniczych, sadowniczych i rolnych. Na terenie gminy wydobywaniem wapna kredowego ze złóż własnych i jego sprzedażą zajmuje się firma Lub-Cal Kopalnia Wapna Lubiatowo.

Licznik

Kalendarz imprez

Warto zobaczyć

Informacje ogólne o Gminie Przelewice

INFORMACJE PRAKTYCZNE:

ZASOBY PRZYRODNICZE:

Ścieżka dydaktyczna pn. „PSZCZELARSTWO DAWNIEJ I DZIŚ”

WINNICA EMILA

DZIEDZICTWO KULTUROWE

Zabytkowe kościoły na terenie gminy:

Pałace i dwory zabytkowe na terenie gminy:

Inne obiekty zabytkowe na terenie gminy:

MEGALITYCZNE GROBOWCE

PŁYTA POMNIKOWA POLEGŁYCH ŻOŁNIERZY Z LASKOWA

GRODZISKO PRASŁOWIAŃSKIE K. GARDŹCA

Kamień upamiętniający 17. żołnierzy niemieckich z I Wojny Światowej (dawnych mieszkańców Żukowa)

Kamień dawniej:

Cmentarz ewangelicki w Jesionowie

Cmentarz dawniej:

Znane postacie:

KOŁO ŁOWIECKIE "SZARAK" - OBWÓD ŁOWIECKI 256 PRZELEWICE (PŁOŃSKO)

WAPNO KREDOWE

	Czerwiec 2021					>>
Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	So	Ni
	1	2	3	4	5	6
7	8	9	10	11	12	13
14	15	16	17	18	19	20
21	22	23	24	25	26	27
28	29	30