2010-07-19 12:07:10
Remont zabytkowego kościoła w Przywodziu
.jpg)
Ze wszystkich kościołów parafii, kościół pw. NMP w Przywodziu znajdował się w najbardziej złym stanie technicznym. Przenikanie wód opadowych przez nieszczelny dach (szczególnie intensywne w okresie jesienno-zimowym) spowodowało zamakanie stropu belkowego z 1787 r. i coraz większe zniszczenie neobarokowych polichromii oraz elementów zabytkowego wyposażenia. Silnie przegniłe i spróchniałe końcówki belek wpuszczone w koronę muru ścian, mogły ulec wyłamaniu, stanowiąc zagrożenie zawalenia się stropu. Polichromowane deski stropu są porażone żerem owadów.
W 1998 r. rozpoczęto remont kościoła, polegający na: osuszeniu i wzmocnieniu fundamentów, przemurowaniu sterczyn szczytowych, uzupełnioniu ubytków w dachu i spoin między kamieniami oraz przeprowadzono niewielki remont więźby dachowej. Przed świątynią wykonano betonowy chodnik. W trakcie prac przy wykopach wokół Kościoła pomagali mieszkańcy Przywodzia. Na okres remontu dla pracownika, który wykonywał wyżej wspomniane prace zakwaterowanie zaoferował Kazimierz Szczęsny, a wyżywienie pozostali mieszkańcy Przywodzia, co w znacznym stopniu zmniejszyło koszty prac remontowych. Po 10 latach dach kościoła był już bardzo nieszczelny i proces niszczenia zabytkowego wyposażenia szczególnie belkowego stropu znacznie się posunął. Trzeba było przystąpić do kapitalnego remontu, tak wymiany dachu, jak i prac konserwatorsko-restauratorskich przy polichromowanym stropie. Zaczęliśmy w 2004 r. od wymiany instalacji elektrycznej i przygotowania dokumentacji, tak architektonicznej, jak i konserwatorskiej dotyczącej elementów ruchomych, a więc stropu i wyposażenia kościoła.
W kolejnych latach 2006-2008 wykonaliśmy zabezpieczenie konstrukcji stropu. Koszt zakresu tych prac wyniósł 78 tys. zł. Dzięki udziałowi Parafian, a głównie Zachodniopomorskiemu Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków i Funduszowi Kościelnemu z Warszawy strop został zabezpieczony wsunięciem stalowych belek powyżej i konstrukcji odciążającej go. Niestety, dalsze prace remontowe wymagały wielkich nakładów finansowych. Ich koszt mógł być realizowany tylko dzięki dofinansowaniu z różnych źródeł, a szczególnie ze środków Unii Europejskiej. Dlatego też już na początku 2009 r. rozpocząłem starania o uzyskanie dofinansowania na kapitalny remont dachu kościoła z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013.
Jako proboszcz jestem ogromnie wdzięczny Panu Markowi Kibale, Wójtowi Gminy Przelewice i jego Współpracownikom za nieocenioną pomoc w przygotowaniu koniecznej, a tak bardzo skomplikowanej dokumentacji wymaganej przez Program. Najpierw Gmina przygotowała Plan Odnowy Miejscowości Przywodzia i umieściła kościół w tym planie.
Z kolei zebranie wiejskie mieszkańców Przywodzia, które odbyło się 12 lutego 2009 r. pod przewodnictwem Pana Janusza Wójtowicza, Sekretarza Gminy zaaprobowało ten plan odnowy miejscowości z kościołem na czele. W pracy nad wnioskiem do tegoż Programu pomagały mi bardzo ofiarnie Panie: Jolanta Pachnowska i Lidia Cielecka. Program „Odnowa i rozwój wsi” dofinansowuje w 70% koszty przedmiotowego zadania, a wkład własny Parafii resztę. Kosztorys inwestorski opracowany przez Stanisława Chmurzyńskiego ze Szczecina opiewał na sumę 405.487,40 zł. W tej sytuacji musiałem przed złożeniem wniosku wykazać się, że faktycznie na koncie Parafii ulokowane jest 121.646,22 zł. I tutaj niemal stał się cud, bo oto mieszkańcy Przywodzia na mój apel spontanicznie odpowiedzieli krótkoterminową pożyczką bez odsetek. Mając żądaną sumę przez Program na koncie Parafii mogłem rozpoczął starania o pożyczkę w Pyrzycko-Stargardzkim Banku Spółdzielczym w Dolicach na kwotę 311.910,00 zł., bo w chwili wykonania zadania Program wymaga zapłaty wykonawcy w 100%. Dowody wpłaty Urząd Marszałkowski w Szczecinie weryfikuje i przekazuje Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która refunduje 70% kosztów zadania z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007 – 2013 w przeciągu 6 miesięcy. Już 26 marca 2009 r. Prezesi Banku Spółdzielczego w Pyrzycach udzielili Promesy „Kredytu Unijnego SGB” Nr 01/2009 dla Parafii w Żukowie na cele remontu kościoła. To był ostatni dokument, który należało dołączyć do wniosku unijnego.
Dnia 30.03.2009 r. złożyłem wniosek w Urzędzie Marszałkowskim przy ul. Kolumba 60a w Szczecinie. Panowie: Wiktor Tołoczko, Starosta Pyrzycki i Marek Kibała, Wójt Gminy rekomendowali wniosek Parafii na wszystkich możliwych etapach. W końcu na początku czerwca 2009 r., najpierw ustnie, a potem w formie pisemnej przychodzi radosna wiadomość, że wniosek Parafii został pozytywnie rozpatrzony. Umowę pomiędzy Samorządem Województwa Zachodniopomorskiego, a Proboszczem Parafii zawarto w dniu 9 października 2009 r. Po kilku jeszcze formalnościach można było przystąpić do przetargu wymaganego przez prawo o zamówieniach publicznych. Na tym etapie Urząd Gminy okazał się niezastąpiony. Komisja Przetargowa pod kierunkiem Pana Janusza Wójtowicza wyłoniła firmę z Choszczna – Usługi Ogólnobudowlane „Kair-Bud” Kazimierza Soroczyńskiego, która przeprowadziła remont konserwatorski kościoła w Przywodziu.
Dopiero 1 marca 2010 r., po długiej i ciężkiej zimie, wykonawca przystąpił do prac przy zabytku. Roboty zaczęto od częściowej wymiany belki stropowej, która od dwóch lat była podstemplowana słupem drewnianym. Z kolei ułożono podłogę z desek na legarach i przystąpiono do remontu więźby dachowej. Prace te polegały na wymianie dębowych kołków w węzłach i zlikwidowaniu luzów w węzłach, wyflekowaniu końcówek krokwi dachowych uszkodzonych elementów konstrukcji dachowej. Najdłużej trwało przygotowanie, czyli wyprostowanie całej połaci dachowej z obydwóch stron do ułożenia dachówki. Prace te polegały na wymianie wszystkich starych łat, regulacji krokwi, wymianie obróbek blacharskich, rynien i rur. Dopiero w pierwszym tygodniu maja 2010 r. można było podziwiać jak pięknie prezentuje się dach kościoła z nową i równo ułożoną dachówką.
30 czerwca 2010 r. wykonawca remontu dachu zgłosił wykonanie zadania, a 8 lipca 2010 r. komisyjnie w składzie: inż. Mirosław Hamberg – projektant remontu więźby dachowej i wymiany pokrycia dachu, Stanisław Chmurzyński – inspektor nadzoru budowlanego, Czesław Forycki – kierownik budowy, inż. Janusz Wójtowicz i ks. Proboszcz Mirosław Gębicki dokonano odbioru prac prac tak w w kościele w Przywodziu jak i potem na plebanii w Żukowie. Komisja sprawdziła wszystkie części wykonanych robót i orzekła, żę remont został wykonany dokładnie i solidnie według projektu budowlanego inż. M. Hamberga.
Chciałbym w tym miejscu wyrazić ogromną wdzięczność inż. J. Wójtowiczowi za poświęcony czas i fachowe porady w sprawach formalno-prawnych związanych z odbiorem i przygotowaniem dokumentacji wymaganej, tak przez Starostwo Powiatowe, jak i Program Rozwój Obszarów Wiejskich w Urzędzie Marszałkowskim. Podziwiałem skrupulatną dokładność Pana Sekretarza.
Pozostaje jeszcze złożenie wniosku do Urzędu Marszałkowskiego o płatność. Procedura tak skomplikowana, jak i sam wniosek na remont. Na koniec raz jeszcze pragnę złożyć na ręce Pana Wójta gorące i serdeczne wyrazy wdzięczności za wzorcową pomoc uzyskaną od różnych osób z Urzędu Gminy podczas realizowania Projektu w ramach Programu PROW.
Obraz tego sprawozdania byłby niepełny, gdybym pominął zaangażowanie Parafian. Wiem, że w Przywodziu nie mieszkają ludzie bogaci, czy też biznesmeni, ale przeciętni i mniej zamożni. Z małymi wyjątkami składali regularnie ofiary i ci, którzy są w każdą niedzielę w kościele, jak również ci, którzy tu przybywają z okazji pogrzebów i innych uroczystości rodzinnych czy społecznych. Nieoceniona była pomoc kolektorów Pań: Jadwigi Bartczak i Renaty Zych; była to praca niewdzięczna, bo często musiały wysłuchać wiele nieprzyjemnych uwag – czemu się nie dziwię – bo przecież remont kościoła trwa tak długo, a dalsze prace konserwatorskie, restauratorskie przy polichromowanym stropie i zabytkowym wyposażeniu kościoła omówionym wyżej, mogą potrwać przynajmniej przez następne pięć lat.
Jeszcze w tym roku, bo już na początku sierpnia rozpoczynamy prace przy polichromowanym stropie kościoła. Kosztorys wstępny na konserwację zachowawczą i pełną wynosi 575.945,22 zł. Te prace zaplanowane są – ze względu na koszty – na cztery etapy. Pierwszy etap – w tym roku - ma kosztować 143.986,31 zł. Parafia złożyła wniosek z całą dość skomplikowaną dokumentacją do Fundacji Niemiecko-Polskiej z siedzibą w Gorlitz, (Niemcy) i już otrzymaliśmy zapowiedź, że otrzymamy 110.000 zł. Wojewódzki Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie przeznaczył 30.000 zł. na ten cel. Udział parafii jest dość skromny, bo płacimy za remont dachu.
Przez cały miesiąc lipiec br. po Mszy Świętej śpiewamy z głębi serca dziękczynne „Te Deum…” za ten wielki dar uratowania tego Domu Bożego i cennego zabytku przed ruiną.
Bogu niech będą dzięki, a ludziom wymienionym, w tym na żywo opracowaniu, nasza wdzięczność i uznanie.
Ks. Mirosław Gębicki
Całość opracowania