2010-03-26 07:51:03
LGD a Fundusz Sołecki
Bardzo dobra wiadomość dla sołtysów i mieszkańców sołectw w gminach w których działa fundusz sołecki oraz które są członkiem Lokalnych Grup Działania.
Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych zajęła stanowisko w sprawie możliwości wykorzystania środków pochodzących z funduszu sołeckiego na finansowanie wkładu własnego w małych projektach realizowanych w ramach osi 4 Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.
KR RIO podkreśla, że przeznaczenie środków funduszu sołeckiego na wkład własny dla beneficjentów projektów realizowanych w ramach lokalnych strategii rozwoju opracowanych i wdrażanych przez Lokalne Grupy Działania hipotetycznie byłoby możliwe przy dochowaniu warunków wynikających z obowiązujących przepisów prawa, a mianowicie:
1. W ramach Lokalnej Strategii Rozwoju realizowane będą przedsięwzięcia mieszczące się w zdaniach własnych gminy oraz zgodne z przyjętą przez gminę strategią rozwoju, a także służące poprawie życia mieszkańców sołectwa – warunek taki wynika z art. 1 ust.3 ustawy z dnia 20 lutego 2009 o funduszu sołeckim.
2. Potrzebę realizacji określonych przedsięwzięć na obszarze sołectwa winno określać sołectwo we wniosku składanym w trybie art. 4 ustawy o funduszu sołeckim. Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy o funduszu sołeckim wniosek taki powinien zawierać uzasadnienie oraz oszacowanie kosztów realizacji przedsięwzięcia. Na tym etapie postępowania wydaje się niemożliwym postanowienie przez sołectwo o sposobie realizacji przedsięwzięcia i wskazanie, że będzie ono realizowane poprzez zlecenie go stowarzyszeniu. Działanie takie wykraczałoby poza uprawnienia przypisane sołectwom w ramach funduszu sołeckiego. Sołectwa są bowiem jedynie jednostkami pomocniczymi, działającymi w ramach osobowości prawnej gminy i w ramach jej budżetu.
3. Uwzględnienie wniosku sołectwa w budżecie gminy i zagwarantowanie środków finansowych na jego realizację. Ujęcie w budżecie gminy środków dla sołectw stanowić będzie podstawę dla organu wykonawczego do podjęcia decyzji o sposobie wykonania planowanych zadań, gdyż sołectwa nie są i nie mogą być umocowane do zawierania umów i zaciągania zobowiązań. Jednym ze sposobów, dopuszczonym przez prawo, może być zlecenie ich realizacji stowarzyszeniom.
4. Zlecenie realizacji takiego przedsięwzięcia stowarzyszeniom prowadzącym działalność na terenie gminy musi nastąpić przy uwzględnieniu przepisów ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Gmina nie może oprzeć swoich działań wyłącznie na podstawie art. 9 ust.1 ustawy o samorządzie gminnym, bowiem jest to przepis ogólny. Zgodnie ze wskazanymi przepisami gmina może zlecić stowarzyszeniu do realizacji wyłącznie zadanie gminne, w tym przypadku będzie to zadanie zidentyfikowane we wniosku sołectwa. Na podstawie art. 5 ustawy o działalności pożytku publicznego gmina w ramach zlecenia zadania organizacji pozarządowej ma możliwość sfinansowania albo dofinansowania jego realizacji, a więc przeznaczenia tylko części niezbędnych do jego wykonania środków. W omawianej sytuacji dofinansowanie mogłoby zabezpieczać wkład własny beneficjenta.
KR RIO podkreśla jednak, że zlecane zadanie musi zostać skonkretyzowane i nazwane. Oznacza to, że gmina nie będzie mogła przekazać stowarzyszeniu środków finansowych tylko dlatego, że stowarzyszenie będzie realizowało określony projekt, w którym mogą mieścić się nie tylko przedsięwzięcia zgłoszone przez sołectwa, ale także projekty na rzecz przedsiębiorców, osób fizycznych i innych podmiotów.
Ze środków funduszu sołeckiego gminy nie będą mogły przekazywać środków finansowych na działalność Lokalnych Grup Działania, bowiem działania takie nie mieszczą się w zadaniach gminy, chociaż gmina może, a nawet musi być członkiem takiej grupy.
Ponadto na gruncie przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie nie jest możliwe w prowadzonym postępowaniu (konkursie) preferowanie stowarzyszeń (podmiotów) z obszaru sołectwa.
Tak więc podsumowując cała procedura powinna wyglądać następująco:
Mieszkańcy podczas zebrania wiejskiego decydują, że pieniądze z funduszu sołeckiego chcą przeznaczyć na dane przedsięwzięcie ( przykładowo na realizację zajęć z języka angielskiego dla mieszkańców sołectwa).
Urząd gminy zleca zadanie, które przedstawiło sołectwo, do realizacji lokalnemu stowarzyszeniu. Stowarzyszenie składa następnie wniosek do Lokalnej Grupy Działania (w naszym przykładzie będzie to wniosek np. na dofinansowanie organizacji zajęć pozalekcyjnych dla młodzieży danego sołectwa, które odbywały będą się w świetlicy wiejskiej). Pieniądze zabezpieczone na zajęcia z puli funduszu sołeckiego stają się wkładem własnym stowarzyszenia. Procedura choć nie należy do najbardziej czytelnych, to jednak daje pewne możliwości na zwiększenie wartości środków, za które sołectwa będą mogły realizować przedsięwzięcia przyczyniające się do poprawy jakości życia w sołectwie.